Ostatnia nowelizacja procedury cywilnej wprowadzona Ustawą z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1469), wprowadziła niezwykle istotne, z praktycznego punktu widzenia, zmiany dotyczące postępowania uproszczonego.

WYŻSZE KOSZTY

    Nowelizacja z 2019 roku, jest niezbyt konsekwetną kontynuacją zmian, wprowadzonych do kodeksu postępowania cywilnego już w 2017 roku, kiedy to ustawodawca zdecydował o powiększeniu katalogu spraw, które mogą być rozpoznawane w postępowaniu uproszczonym. Nowelizacja, dokonana w 2017 roku, zwiększyła z 10.000,00 złotych, do 20.000,00 złotych, wartość przedmiotu sporu, w sprawach, które mogą być rozpoznawane w postępowaniu uproszczonym. Ten tryb postępowania mógł mieć również zastosowanie do spraw o roszczenia wynikające z rękojmi, gwarancji jakości lub z niezgodności rzeczy sprzedanej konsumentowi z umową, jeżeli wartość przedmiotu umowy nie przekraczała kwoty 20.000,00 złotych. Wskazać jednak należy, że wraz z podniesieniem pułapu kwotowego, nie podniesiono opłat sądowych. I tak, sprawy o wartości przedmiotu sporu powyżej kwoty 7 500,00 złotych, do kwoty 20.000,00 złotych, wymagały uiszczenia opłaty stałej w wysokości 300,00 złotych. Nie sposób obecnie rozstrzygnąć, czy wynikało to z niedopatrzenia ustawodawcy, czy było świadomym działaniem zmierzającym do zwiększenia popularności postępowania uproszczonego, jako w założeniu szybszego i mniej sformalizowanego. Niemniej, obecna nowelizacja, przyniosła ze sobą również zwiększenie opłat sądowych. I tak, w postępowaniu uproszczonym wciąż mamy do czynienia z opłatami stałymi, w formie „widełek” uzależnionych od wartości przedmiotu sporu.

Po nowelizacji wynoszą one odpowiednio:

1) do 500 złotych – w kwocie 30 złotych;

2) ponad 500 złotych do 1500 złotych – w kwocie 100 złotych;

3) ponad 1500 złotych do 4000 złotych – w kwocie 200 złotych;

4) ponad 4000 złotych do 7500 złotych – w kwocie 400 złotych;

5) ponad 7500 złotych do 10 000 złotych – w kwocie 500 złotych;

6) ponad 10 000 złotych do 15 000 złotych – w kwocie 750 złotych;

7) ponad 15 000 złotych do 20 000 złotych – w kwocie 1000 złotych.

LIKWIDACJA UDOGODNIEŃ DLA SPÓŁDZIELNI MIESZKANIOWYCH

    Jedynym rodzajem spraw, które mogły być rozpoznawane w postępowaniu uproszczonym, bez względu na wysokość przedmiotu sporu, były sprawy o zapłatę czynszu najmu lokali mieszkalnych i opłat obciążających najemcę oraz opłat z tytułu korzystania z lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej. W nowelizacji zdecydowano się jednak wyżej wskazane wyłączyć, z katalogu spraw rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym. Z pewnością nie jest to dobra informacja dla spółdzielni mieszkaniowych z uwagi na znaczący wzrost kosztów tego rodzaju postępowań. Przypomnijmy, że uprzednio sprawa skierowana, bez względu na wartość zadłużenia, do postępowania uproszczonego, wiązała się z koniecznością uiszczenia maksymalnie 300,00 zł opłaty sądowej. Obecnie, z uwagi na wskazane wyżej wyłączenie, sprawa taka rozpoznawana jest w trybie zwykłym (ew. w postępowaniu upominawczym), stąd w przypadku gdy wartość przedmiotu sporu wynosi powyżej 20 000,00 zł, powód zmuszony jest wnieść opłatę stosunkową w wysokości 5%. W sprawach gdzie dochodzone kwoty wynoszą kilkadziesiąt tysięcy złotych, różnica robi się bardzo znacząca. Alternatywą jest dochodzenie takich roszczeń w postępowaniu nakazowym, lub elektronicznym postępowaniu upominawczym, gdzie opłata sądowa wynosi 1,25% wartości przedmiotu sporu. Wskazać jednak przy tym należy, że postępowanie nakazowe jest niezwykle sformalizowane i wymaga przedstawienia określonego rodzaju dowodów. Elektroniczne postępowanie upominawcze natomiast, w przypadku wniesienia sprzeciwu przez pozwanego, bardzo wydłuża czas postępowania.

WYŁĄCZENIA

    Ponadto, bez względu na wartość przedmiotu sporu, zdecydowano się wyłączyć z rozpoznawania w trybie uproszczonym, następujących spraw:

1)            należących do właściwości sądów okręgowych;

2)            małżeńskich i z zakresu stosunków między rodzicami a dziećmi;

3)            z zakresu prawa pracy rozpoznawanych z udziałem ławników;

4)            z zakresu ubezpieczeń społecznych, z wyjątkiem spraw wymienionych w art. 4778 § 2 i spraw o rentę.

SĄD MOŻE DECYDOWAĆ

    Jednocześnie, nawet w przypadku gdy sprawa będzie się kwalifikowała do rozpoznania w postępowaniu uproszczonym, ustawodawca przyznał sądowi możliwość podjęcia decyzji o rozpoznaniu sprawy z pominięciem przepisów o postępowaniu uproszczonym, jeżeli może to przyczynić się do sprawniejszego rozwiązania sporu. Uznanie to, uzależnione od dyskrecjonalnej władzy sądu, czyli w sposób swobodny, uzależniony od własnego uznania, bez oparcia w konkretnych normach ustawowych.

BRAK OBOWIĄZKU WNOSZENIA PISM NA FORMULARZACH

    Istotną nowinką jest również zniesienie obowiązku wnoszenia pism procesowych, w postępowaniach uproszczonych, na formularzach urzędowych. Dotychczas pozew, odpowiedź na pozew, sprzeciw od wyroku zaocznego i pismo zawierające wnioski dowodowe wnoszone w postępowaniu uproszczonym, musiały być wnoszone na urzędowych formularzach. Nie oznacza to jednak, że nie można stosować formularzy i obecnie gdyż z całą pewnością, spełniają one wymogi pisma procesowego.

POSIEDZENIE PRZYGOTOWAWCZE

     W postępowaniu uproszczonym, co do zasady, nie przeprowadza się posiedzeń przygotowawczych. Chyba, że z okoliczności sprawy wynika, że przeprowadzenie posiedzenia przygotowawczego może przyczynić się do sprawniejszego rozpoznania sprawy, co znowu należy do dyskrecjonalnej oceny sędziego.

DOPUSZCZENIE BIEGŁYCH W POSTĘPOWANIU UPROSZCZONYM

      Co niezwykle istotne,  uchylono przepis art. 505⁶ § 2 k.p.c., który dotyczył nie stosowania przepisów o biegłych w postępowaniach w trybie uproszczonym. Tym samym ustawodawca dopuścił przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego w omawianym rodzaju postępowania.  Jednocześnie wprowadzono ograniczenie w tym zakresie, wprost wskazując w treści przepisu art. 505⁷ §2 k.p.c., że opinii biegłego nie zasięga się, jeżeli jej przewidywany koszt miałby przekroczyć wartość przedmiotu sporu, chyba że uzasadniają to wyjątkowe okoliczności. Naturalnie uznanie, że zachodzą „wyjątkowe okoliczności”, ponownie wynika ze swobodnego uznania sędziowskiego. Jednocześnie dodano zastrzeżenie, że złożenie zeznań przez świadka nie stoi na przeszkodzie zasięgnięciu jego opinii jako biegłego, także co do faktów, o których zeznał jako świadek, nawet jeżeli uprzednio sporządził opinię na zlecenie podmiotu innego niż sąd.

OGRANICZENIE UZASADNIEŃ 

     W zakresie uzasadniania orzeczeń, warto wspomnieć, że w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu nie przekracza tysiąca złotych, uzasadnienie wyroku ogranicza się do wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Aktualności

Zadzwoń do nas:

669 828 958

KANCELARIA HRD LEGAL
UL. POTOCKA 35/U1, 01-631 WARSZAWA
TEL. 669 828 958
E-MAIL: KANCELARIA@KANCELARIAHRD.PL

©Kancelaria HRD Legal 2023
Polityka prywatności i cookies